Ik moest zondagmiddag naar Utrecht rijden en besteedde mijn tijd in de auto aan een handsfree telefoongesprek met een kennis in Suriname, om het eens te hebben over de spotprent waarin de Zwarte vice president van Suriname als aap werd afgebeeld, en ik kon mijn afkeer met moeite beteugelen.

Het heeft me altijd gestoord dat het multiculti land waar ik ben opgegroeid, met volgepompte borst prat gaat op haar etnische harmonie. Het was een leugen. Ik heb mijn hele leven lang moeten aanhoren dat Suriname “het enige land ter wereld is” waar een moskee en een synagoge naast elkaar staan. Het is een mooie aanblik daar aan de Keizerstraat, bij de monding van de Jodenbreestraat, maar ik heb vaker het tegenovergestelde van die idyllische harmonie meegemaakt.

Ik wist lang voordat ik in Europa kwam wonen al wat racisme was. Ik wist in Suriname al dat ik als Zwart mens voor sommige mensen minder was dan zijzelf, want mij was mijn hele jeugd al geprobeerd in te peperen dat ik me moest gedragen naar mijn kleur.

Ik heb van jongs af aan, aan de mensen die me dat zeiden, mijn hielen moeten laten zien. Assholes achter me laten is niks nieuws.

Maar je hangt je vuile was niet buiten. Als Suriname zich wil blijven presenteren als het 17e rijkste land ter wereld, waarin zoveel verschillende etniciteiten harmonisch naast (en niet langs) elkaar leven, ga ik ook met mijn bescheiden platform geen ander verhaal erover vertellen. Een kleine omissie voor algemene bestwil moet kunnen.

Toen de VHP als een van de grootste winnaars uit de verkiezingen kwam en vrees voor rassensentimenten geuit werd, bleef ik stil. Democratie vind ik bullshit, dus ik uitte mijn mening niet dat het van democratie zou hebben getuigd als de twee grootste partijen (VHP en NDP) waren gaan samenwerken en een evenwichtige coalitie gingen vormen ten bate van het land.

Dat ik vreesde dat de VHP verkoos om liever met ABOP samen te gaan werken, omdat ze misschien dachten dat ze die “Marrons” makkelijk onder de voet konden lopen, zei ik ook niet. Voordeel van de twijfel, toch?

Ik zei alleen dat ik vond dat het electoraat had moeten kiezen voor een nieuwe wind, in plaats van de gevestigde orde weer te vervangen met de gevestigde orde. Eigenlijk vind ik veel meer over hoe “we” ons telkens in de luren laten leggen door de gevestigde orde, maar dat is een andere kwestie. En wie ben ik?

Dat het nu racistisch uitpakt vind ik daarom niet vreemd. Het verbaast me niet. Racisten ruiken snel hun pis en hun ignorance neemt met rasse schreden toe, net als wanneer een stel losgelaten schurftige honden weer wild wordt en zich een roedel machtige wolven gaat wanen.

Kijk maar naar Amerika en Nederland waar rechtse politiek veld wint en rechtse leiders een superioriteitswaanzin aanwakkeren onder racisten. Trump is aan de macht en noemt Nazi’s “goede mensen” en Zwarte moeders “bitches”, dus zijn volgelingen voelen zich genoeg gesterkt om hun KKK puntmutsen af te doen en hun ware gezicht te laten zien.

Ze rijden anti-Trump demonstranten te pletter met hun auto’s vol confederate stickers, schieten op hun 17e koelbloedig Black Lives Matter demonstranten dood en vluchten daarna zonder enige vrees voor arrestatie, door een politiecordon de veiligheid in.

En dan worden ze “helden” genoemd en wordt er ook nog genoeg geld ingezameld voor hun verdediging, want ze kwamen op voor de “democratie van hun land”.

De mensen die zij neermaaiden hadden beter moeten weten dan voor Zwarte mensenlevens en mensenrechten op te komen na een avondklok die was afgekondigd om te verbieden dat mensen voor Zwarte mensenlevens en mensenrechten opkomen.

Yes, I said it; de verdediging van de cartoonist die Ronnie Brunswijk als een ongeschoolde aap afbeeldde, is net zo erg als wanneer mensen in de verdediging springen voor white supremacists die zich verzetten tegen de notie dat een Zwart leven ertoe doet.

Als je al niet eens het besef kan hebben dat je een mens niet als een dom dier afbeeldt … als je in staat bent om daarna te schrijven dat een Zwart mens moet overwegen om “apetrots” te zijn dat jij hem afbeeldde als een aap … dan ben je net zo erg als de ergste racist die “all lives matter” roept.

Zeker als je ook nog de ballen hebt om net als die laffe KKK racisten die nu trots hun hoodies

afdoen, uit de anonimiteit van je cartoon te stappen om een publieke statement te maken waarin je zegt dat de Zwarte VP apetrots zou moeten zijn dat jij hem een harige apenstaart gaf.

Daar begint het mee. Miljoenen mensen zijn geen ignorant Trump volgelingen, maar velen voelen zich wel gesterkt door zijn leiderschap dat hen ervan overtuigt dat ze superieur zijn en ik inferieur.

En zo weten honderden duizenden Surinamers ook beter, maar er zijn onder hen velen die zich ineens gesterkt zien door een etnisch onevenwichtig leiderschap dat hen een soortgelijk gevoel van superioriteit geeft. Dat hen zegt dat Zwarte mensen inferieur zijn. En dom genoeg om bullshit te slikken als toffie.

Ja, dat zeg ik ook. Ook in Suriname denkt men dat Zwarte mensen dom zijn en niet doorhebben dat wanneer je hen beledigt, het een belediging is.

Want ik was het niet die de vuile was buiten ging hangen.

Suriname is gebouwd langs flinterdunne etnische lijnen en die hebben altijd breuken getoond. Ik weet het. Iedere Surinamer weet het. Maar we hebben onze vuile was altijd liever binnengehouden.

Wel, hij is nu zichtbaar voor een ieder, sinds de cartoonist de Zwarte Marron vice president als een aap afbeeldde. Sinds zijn hoofdredacteur hem onder de bus smeet.

Sinds de cartoonist zelf met een “sorry dat je mijn racisme racistisch vond” excuus kwam. Sinds hij ervan uitging dat zwarte mensen wel zouden geloven dat hij het als een compliment bedoelde toen hij een Zwarte man als aap tekende …. in 2020, wanneer iedereen weet dat het geen compliment is.

Sinds mensen hem publiekelijk gingen verdedigen.

Ja, ik moest ook walgen van die opiniestukken die in de kranten verschenen de afgelopen dagen. Hoezo is de cartoonist die al jaren ongeremd gore racistische prenten tekent ineens “de cartoonist des vaderlands”? Hoezo krijgt hij een ode?

Hoezo publiceren kranten opiniestukken waarin de vice president wordt bekritiseerd voor zijn reactie tegen racisme? Hoezo schrijft een krant “de cartoon werd als racistisch ervaren” waar het zou moeten schrijven “de cartoon was racistisch”?

Waar haalt een krant die wordt gemanaged door de adviseur van de president het lef vandaan? Hoezo mag de vice president niet gebelgd zijn wanneer hij, een man die als voorbeeldfiguur dient voor veel Zwarte mensen, diep beledigd wordt?

Hoezo is Brunswijk kleinzielig en overgevoelig en hoezo is het “internationaal gebruikelijk” dat hoogwaardigheidsbekleders racistisch op de korrel worden genomen? Onder welke rots wonen die mensen die denken dat hun lezers daar echt in zullen trappen? Vorige week nog werd hier in Nederland een columnist bij De Nieuwe Revu ontslagen vanwege een column waarin hij een vrouw beledigde. En de laatste keer dat een krant in België de Obamas als apen tekende, was er ook ophef. Het is maar een paar jaar geleden, maar die les hebben ze geleerd: je vergelijkt Zwarte mensen niet met apen! Het is het goedkoopste soort racisme en als je het wel doet ben jij het goedkoopste soort racist! Hoezo weet een krant in het harmonieuze Suriname dat niet, maar bladen hier in Europa inmiddels wel, waar het stikt van de rechtse racisten …

Hoezo is het “opgeblazen commotie” wanneer je eist dat mensen beter met jou en met elkaar omgaan?

Hoezo bekritiseert men de vice president voor actie nemen tegen een krant die racistisch is? Had men niet verwacht dat hij zijn ruggengraat ging tonen en terug gromde?

Je dient niet objectief te zijn wanneer het om racisme gaat. Niet als VP, niet als krant, niet als mens. Het is simpel: als je tegen antiracisme bent, ben je vòòr racisme.

Shit. Alleen van Zwarte mensen blijft men verwachten dat we civiel blijven bij krenkend grensoverschrijdend racisme. Als Zwarte mensen echt van zich af gingen bijten iedere keer dat we beledigd werden, zoals de moordpartij enkele jaren geleden bijvoorbeeld nadat een Frans blad een opruiende cartoon publiceerde, zou er geen water maar bloed vloeien in de rivieren op aarde. Zo vaak gebeurt het en zoveel geduld hebben we. Zwarte mensen keren altijd keurig en christelijk de andere wang, maar er is een grens tussen belediging en satire. En één van ze hoort niet in de journalistiek thuis.

Maar goed. De vuile was is buiten. Misschien is het maar goed ook. Soms werkt een goede ruzie therapeutisch voor een relatie. Misschien komen we er samen beter uit. Misschien worden de dingen die er onderhuids waren nu inderdaad eens eindelijk geadresseerd. En ja, misschien is dat inderdaad wishful thinking. De tijd zal het uitwijzen.

Jammer vind ik wel dat in harmonisch Suriname, waar mensen van allerlei rassen vredig naast elkaar dienen te leven, racisme nog altijd de boventoon voert en verdedigd wordt, in een periode van een wereldwijde pandemie, die moeilijk te beteugelen is en al aan tientallen mensen in Suriname het leven heeft gekost.

We zijn altijd geneigd geweest om te pochen dat sommige dingen niet bij ons voorkomen. Dit zou het moment moeten zijn waarop we zouden moeten laten zien dat wat we over onszelf zeggen, echt waar is. Dit zou het moment kunnen zijn geweest waarop we samen konden laten zien dat we boven de grootst mogelijke dreiging staan.

Net een moskee naast een synagoge

Jammer.

Eigenlijk moeten we ons diep schamen.

Maar zullen we het er echt over hebben?

Onze tori ligt toch al op straat.